Het volledige onderzoek zal beschikbaar zijn in januari 2025 en kan opgevraagd worden via e-mail: c.segeren@sgboz.nl
Visie
Figuur 1 presenteert het eindontwerp van de visie-integratiekaart, waarin de visie, uitdagingen, kansen en thema’s zijn opgenomen. Dit ontwerp ondersteunt scholen in de onderwijsregio Midden- en West-Brabant bij het maken van strategische keuzes. De thema’s uit figuur 1 zijn verbonden met het activiteitenplan. De actualisatie van de visie-integratiekaart staat gepland voor 2025 binnen de onderwijsregio Midden- en West-Brabant.
Figuur 1: Visie integratiekaart versie 1.1
Bron: onderzoeker, 2024
De visie van RAPWB is continuering van het onderwijs in de regio, doordat de juiste mensen kiezen voor het onderwijs en daarin blijven werken. De juiste mensen zijn de mensen die passen bij een baan in het onderwijs. Dit zijn professionals die leerlingen inspireren, verbinden en ondersteunen en daarbij flexibel inspelen op de leerbehoeften. Een exacte definitie is niet mogelijk want dit is context afhankelijk. De uitvoering van de thema’s wordt vormgegeven in een waaier (zie Figuur 1), waarbij gebruik wordt gemaakt van een combinatie van vaste, flexibele, regionale en subregionale thema’s. Deze thema’s zijn verbonden met het activiteitenplan. Elk jaar wordt op basis van onderzoek en de regionale strategische personeelsplanning een nieuw activiteitenplan opgesteld, voortkomend uit de thema’s van de visie. Het activiteitenplan beoordeelt de betrokkenheid van scholen als een kritische succesfactor (zie Kolom 4) en bevat een jaarlijks tevredenheidsonderzoek, gericht op de kritische succesfactoren van “tevreden kiezen voor het onderwijs,” die nog in ontwikkeling zijn. Scholen werken gezamenlijk aan het activiteitenplan, waarbij daadkracht, solidariteit en vertrouwen de leidende principes zijn. Voor elk schooljaar worden flexibele en subregionale thema’s per bestuur geselecteerd, aangevuld met vaste thema’s, zoals weergegeven in figuur 1. Dit resulteert in een brede waaier van specifieke trajecten per school, die jaarlijks wordt bijgewerkt. Tegen 2030 zullen de scholen beschikken over een complete waaier van thema’s, waarmee de continuïteit van het onderwijs wordt gewaarborgd.
De waaier bevat de volgende thema’s:
- Het thema “organiseren” omvat het opstellen van een regionale strategische personeelsplanning (rspp) om tekorten per vak per school en in de regio te identificeren. Daarnaast worden onderzoeken uitgevoerd ter ondersteuning van het plan voor 2025-2026. Er worden best practices op het gebied van onderwijsorganisatie gedeeld.
- Het thema “vinden” omvat het organiseren en uitvoeren van campagnes om een positief beeld van het docentschap te promoten. Ook betreft dit thema het geven van persoonlijk studieadvies aan zij-instromers. Er worden online-voorlichting(en) en banenmarkt(en) georganiseerd om matches tussen de scholen en kandidaten mogelijk te maken.
- Het thema “binden” omvat het indirect verbinden van kandidaten met scholen via bovenbestuurlijke matching en een overleg over het (her)plaatsen van kandidaten, om ervoor te zorgen dat ze aan de meest passende school worden gekoppeld.
- Het thema “boeien” omvat het organiseren van oriënterende stages voor zij-instromers. Ook omvat dit thema oriëntatietrainingen met meeloopdagen voor potentiële zij-instromers. Er worden oriëntatiedagen georganiseerd voor studenten en studentenstages bij de lerarenopleiders, om interesse in het docentschap te stimuleren.
- Het thema “behouden” omvat het synchroon coachen van startende docenten om hun klasmanagement te verbeteren. Ook omvat dit thema het aansluiten bij bestaande professionaliseringstrajecten om deze af te stemmen op de behoeften van het onderwijspersoneel.
Het uiteindelijke onderzoeksdoel, namelijk het ontwikkelen van een visie en strategie voor RAPWB, is gerealiseerd door het ontwerp van de visie-integratiekaart en het activiteitenplan. Deze tools bieden schoolbesturen in de onderwijsregio Midden- en West-Brabant ondersteuning bij de integratie van de thema’s, met als einddoel de continuïteit van het onderwijs in de regio te waarborgen. Het realiseren van het organisatiedoel valt buiten de scope van dit onderzoek, omdat de onderwijsregio Midden- en West-Brabant nog in oprichting is. De onderwijsregio draagt de verantwoordelijkheid voor de implementatie en verdere concretisering van dit doel. Financiële keuzes vallen eveneens buiten de scope van dit onderzoek en worden in 2025 binnen de onderwijsregio gemaakt. Ook de actualisatie van de beschreven stappen voor de integratie valt buiten de scope van dit onderzoek. De stappen op de visie-integratiekaart kunnen wel dienen als hulpmiddel voor het operationaliseren van de strategie binnen de onderwijsregio. Deze stappen met de kritische succesfactoren zijn:
- Urgentiebesef creëren: onder scholen en betrokken partijen het bewustzijn vergroten over het lerarentekort en de noodzaak van een gezamenlijke strategische aanpak.
- Bovenbestuurlijke afspraken maken: samenwerkingsverbanden van scholen versterken door afspraken te maken om regionale doelen te behalen.
- Onderzoek en integratie in de onderwijsregio: verder onderzoek verrichten naar de gezamenlijke visie en thema’s binnen de onderwijsregio.
- Gezamenlijke trajecten uitrollen: het maken van strategische keuzes per school en deze trajecten gezamenlijk uitvoeren.
- Flexibiliteit en veerkracht promoten: betrokken organisaties, teams of individuen worden aangemoedigd om zich flexibel op te stellen en in staat te zijn om zich aan te passen aan veranderingen.
Naam en beschrijving activiteit | Doel van de activiteit | Periode en duur van de activiteit | Beoogde resultaten en producten |
1. Organiseren | |||
1.1 Het maken van een regionale strategische personeelsplanning met het scenariomodel-vo | Inzicht in het uitgangspunt waarmee de aansturing van de activiteiten in de regio kan worden ingericht. | 2 keer per jaar, in december en in juni. | Twee halfjaarlijkse overzichten met de tekorten per vak per school en inzichten in de tekorten voor de regio per vak. |
1.2 Onderzoek | Kwantitatief en kwalitatief onderzoek met betrekking tot alle thema’s. | Alle thema’s 1 x | Een grondig advies om het plan van aanpak voor 2025-2026 op te baseren. |
1.3 Best practices | Het delen van best practices op het gebied van het organiseren van onderwijs. | Op basis van inzichten uit de arbeidsmarktanalyse en de rspp. | Tenminste 1 presentatie van vooruitstrevende onderwijsvormen. |
2. Vinden | |||
2.1 Campagnes | Via social media, kranten en nieuwsbrieven het positief beeld van het docentschap promoten en mensen werven voor activiteiten binnen de onderwijsregio. | Aansluitend op 2.3, 3 grote campagnes van 1,5 maand per jaar. | Tenminste 600 aanmeldingen. |
2.2 Persoonlijk studieadvies | Zij-instromers voorzien van persoonlijk studieadvies over het traject en de opleidingsmogelijkheden om docent te worden in het gewenste vakgebied. | In het gehele jaar door 4 dagen per week telefonisch bereikbaar. | Tenminste 100 studie-adviesgesprekken. |
2.3 Banenmarkten / online bijeenkomsten | Online voorlichtingen en fysieke banenmarkten van scholen in de regio, waarbij directe matches met scholen mogelijk zijn en bezoekers op het studieplein van de lerarenopleidingen direct studieadvies kunnen krijgen. | Organiseren van 1 à 2 fysieke banenmarkten en 1 online voorlichtingssessie, afgestemd op de behoeften vanuit de rspp. | Tenminste 500 deelnemers en tenminste 60 directe matches. |
3. Binden | |||
3.1 Bovenbestuurlijk matchen | Het indirect verbinden van kandidaten met scholen, die voortkomen uit online werving of niet direct na een activiteit bij een school geplaatst kunnen worden. | Gesprekken met 80 kandidaten per jaar. | Tenminste 20 indirecte matches. |
3.2 Overleg juiste plaats in de regio | Een gezamenlijk jaarlijks overleg over het (her)plaatsen van kandidaten, zodat de juiste kandidaat gekoppeld wordt aan de school die het beste past. | Tenminste één vergadering in april ieder jaar. | Tenminste 10 indirecte matches. |
4. Boeien | |||
4.1 Oriënterende stages | Snuffelstages voor mensen uit een ander beroep die overwegen de overstap naar het onderwijs te maken, maar nog niet zeker weten of ze deze stap willen zetten. | Op aanvraag het hele jaar door. | Per bestuur worden 1 tot 4 stages aangeboden (zie verdeelsleutel). |
4.2 Kandidatentraject zij-instroom | Een oriënterend traject van vier middagen met workshops van de lerarenopleiding Fontys over didactiek, gecombineerd met een meeloopochtend of -dag(en). Het doel is om kandidaten te helpen een weloverwogen keuze te maken over de overstap naar het onderwijs. | Drie keer per jaar het traject georganiseerd verdeeld over de regio. Ingericht op basis van de regionale strategisch personeelsplanning. | 10 kandidaten per kandidatentraject. |
4.3 Studententraject | Een traject voor studenten waarin ze een dag lang workshops kunnen volgen bij de lerarenopleiding van Fontys over didactiek, met als doel hun interesse te wekken voor het beroep van docent. | De oriëntatiedag voor leerlingen bij Fontys vindt één keer per jaar plaats in november. | 60 studenten nemen deel aan deze workshopdag. |
4.4. Studentenstages | Stages voor eerstejaars studenten aan de universiteit, waarbij ze de mogelijkheid krijgen om lessen te verzorgen binnen de universiteit, met als doel hun interesse te wekken voor het lesgeven. | Elk jaar in september starten de stages bij de TU. | 20 studenten nemen deel aan stages. |
5. Behouden | |||
5.1 Synchroon coaching | Het live synchroon coachen van startende docenten om hun vaardigheden op het gebied van klasmanagement direct on the job te verbeteren. Dit zorgt ervoor dat er effectief aan klasmanagement wordt gewerkt, zodat dit geen belemmering vormt voor het behoud van docenten. | Het synchroon coachen vindt het hele jaar door plaats op aanvraag. | Per bestuur worden 1 tot 4 startende docenten synchroon gecoacht (zie verdeelsleutel). |
5.2 Aansluiten professionaliseringstraject | Aansluiten bij bestaande professionaliseringstrajecten voor docenten en ervoor zorgen dat het programma goed wordt overgebracht naar de scholen en aansluit bij hun behoeften. | Het hele jaar door vinden professionaliseringstrajecten plaats, evenals de bijbehorende afstemming. | Per bestuur 10 tot 40 docenten. |
Klik hier om uw eigen tekst toe te voegen